خاک رس دارای مواد شیمیایی متفاوتی است. از مصالح ساختمانی کاربردی برای ساخت یک بنا که فروش بالایی در مراکز پخش عمده مصالح ساختمانی دارد، می‌توان به خاک اشاره کرد.
در این میان، خاک ویژگی خاص خود را از نظر شکل ظاهری و ساختار داخلی دارد. از جمله قطر خاک، که آن را از سایر مصالح ساختمانی متمایز می‌کند. خاک با توجه به تجزیه و تحلیل‌های موجود بر روی عامل‌های شیمیایی و فیزیکی، در پوسته و ساختار زمین، تولید شده است. بنابراین عامل‌های محیطی، تاثیر زیادی بر روی شکل گیری خاک، تاثیر زیادی داشته‌اند.
با توجه به این موضوع، در دشت‌ها می‌توان وجود قشر‌های زیادی از رسوب خاک با ضخامت‌های متفاوت را مشاهده کرد. هر مدل از خاک، دارای مواد و چسباننده و یا غیر از آن هستند. البته موادی که دارای ساختار چسباننده برای خاک می‌باشند با نام خاک رس شناخته می‌شوند. اما مواد غیر چسباننده در ساختار خاک، مدل آن را تغییر می‌دهد.
نام دیگری که برای مواد غیر چسباننده در خاک می‌توان از آن استفاده کرد شامل ماسه است. البته در ساختار هر یک از خاک‌ها، مواد و ناخالصی‌های دیگری نیز وجود دارد.
با توجه به وجود ناخالصی‌های زیاد در انواع خاک، می‌توان دسته بندی مشخصی را برای خاک در نظر داشت که شامل موارد زیر است:
- ناخالصی کربنات
- سنگ آهک
- ناخالصی سولفات برای سنگ گچ
- ترکیب‌های آهن دار
- رستنی
- آلی
نوع خاک، با توجه به ویژگی متمایز کننده آن، یا همان دانه بندی، در اندازه‌های متفاوتی نیز قرار گرفته است. اندازه‌های موجود برای خاک، در رابطه با دانه آن، تحول بسیار عظیمی را برای ساختار خاک به وجود آورده است.
در دسته بندی دانه‌ای برای انواع خاک و ویژگی‌های آن‌ها، می‌توان دو دسته را با توجه به دانه خاک مشخص کرد که شامل:
- خاک با دانه بندی خوب
- دانه بندی ضعیف خاک
در رابطه با دانه با کیفیت بالا و خوب خاک، باید ذرات آن را در نظر داشت. ذرات این نوع از خاک، می‌تواند به بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین دانه برسد.
ویژگی خاک رس
خاک رس، به عنوان یک خاک فرسوده از سنگ در ساخت یک بنا استفاده می‌شود. خاک رس تشکیل یافته از سنگ آذرین و همین طور دگرگون است.
این دو نوع سنگ، دارای موادی مانند فلدسپات، گرانیت، گنایس باشند.
خاک رس کیسه ای دارای چسبندگی فوق العاده‌ای است. به همین دلیل، این میزان از چسبندگی خاک رس، کمک کننده برای ساخت یک بنا است. البته به دلیل ساختار و اندازه کوچک برای دانه‌های خاک رس، از آن با نام دیگری شامل کلوئید نیز یاد می‌شود.
از ویژگی‌های قابل توجه خاک رس، دریافت بیش از اندازه آب است. جذب آب زیاد برای خاک رس، میزان حجم آن را از نظر وزن، افزایش می‌دهد. در زمان اشباع پذیری از آب برای خاک رس، دیگر آبی را دریافت نمی‌کند. این ویژگی بارز برای خاک رس، منجر به استفاده از آن برای آب بندی یک بام است.
آب بندی که از آن مانند ساختار کاهگل برای ساختمان به کار می‌رود. خاک رس، در ساختار خود، مواد چسباننده فوق العاده‌ای دارد. این خاصیت از خاک رس، آن را نسبت به خاک‌های دیگر در ساخت و ساز، مقرون به صرفه کرده است. خاک رس، به صورت فیزیکی، به دریافت هوا به ساختار چسباننده خود، تغییر شکل یافته و به صورت خشک و سفت می‌شود.
ساختار شیمیایی خاک رس چگونه است؟
در رابطه با قسمت داخلی و شیمیایی خاک رس، باید نسبت مواد را در نظر داشت. مواد کاربردی برای شکل گیری خاک رس، در واقع، هیدروکسات آلومینیوم، اسید قلیایی و غیر قلیایی است.
از نظر رنگ، خاک رس، سفید است. البته بروز و وجود انواع ناخالصی‌ها در خاک رس، منجر به تغییر رنگ آن می‌شود. تغییر رنگ برای خاک رس، همواره در برابر وجود انواع ناخالصی در ساختار آن است. به طور مثال، برای خاک رس با رنگ بندی سیاه و یا خاکستری، وجود مواد ناخالصی مانند زغال وجود دارد.
چگونگی ورود ناخالصی به ساختار خاک رس
ساختار خاک رس، دارای شکل آبرفتی است. البته این شکل از خاک رس، در صورت وزیدن باد و جا به جایی دانه‌های خاک رس در مسیر شکل گیری آن است.
از جمله کاربرد‌های مفید برای خاک رس با ساختار آبرفتی، برای ساخت مصالح ساختمانی زیر استفاده می‌شود که شامل:
- آجر لفتون اصفهان
- خاک مناسب برای ساخت سرامیک
- خاک نسوز
- ته نشین سازی مواد در کف رودخانه
البته مواد دیگری نیز به عنوان ناخالصی در ساختار خاک رس وجود دارد که به نام مواد رنگ زا شناخته می‌شود. ماسه‌هایی از این دست را می‌توان با نام‌های دیگری نیز شناخت که شامل موارد زیر است:
- ماسه سیلیسی
- آهکی
- فلدسپات
- سولفات
- املاح آهن
با توجه به ناخالصی‌های موجود در ساختار خاک رس، شکل متمایز کننده‌ای برای آن به وجود آمده است که دسته بندی بی نظیری را برای خاک رس شکل می‌دهد. در این دسته بندی خاک رس، به سه حالت مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل:
- خاک رس با ساختار پرمایه
- میان مایه
- کم مایه
در رابطه با خاک رس کم مایه، باید میزان ناخالصی آن را در نظر داشت. درصد ناخالصی برای این مدل از خاک با توجه به نام آن، بسیار اندک است. از خاک رس، برای ساخت ملات‌های گوناگون مانند انواع ملات موزاییک استفاده می‌شود.
ملات‌هایی که به کمک خاک رس تشکیل می‌شوند شامل موارد زیر است:
- گل آهک
- گچ و خاک
- گل
- کاهگل
البته بهره‌مندی از خاک رس در ملات گچ و خاک، منجر به هزینه اندک برای خاک می‌شود. برای ملات گل آهک و شفته، خاک رس به شکل ترکیبی به همراه آهک قرار می‌گیرد. در این میان، این مدل از ترکیب، نیاز به هوا نخواهد داشت.
بهره وری از خاک رس، برای ساخت ملات در هر ساخت و سازی، باید عالی از مواد و ناخالصی باشد. موادی آلی و یا همان ریشه گیاهان و باقی مانده نباتی در ساختار خاک رس، از کیفیت آن می‌کاهد. البته وجود دانه‌های درست سنگی در خاک، شفته سازی خوبی را به وجود می‌آورد. البته دانه بندی استاندارد برای خاک رس، یک نکته مهم برای شفته سازی مطلوب است.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.